به عنوان والدین یک بچه کوچک، کمک های اولیه زیادی انجام خواهید داد – به ویژه بعد از راه افتادن نوزاد. شما میتوانید با ایمن کردن محیط اطراف، خطرات را به حداقل برسانید، اما به هر حال کودک در اولین سال زندگی تا حدودی «اَخ و اوخ» و گریه های خودش را خواهد داشت. البته این گریه ها دیگر بخاطر شیر مادر و خواب نوزاد نیست و مهارتهایی بالاتر از شیر دادن و تعویض پوشک نوزاد را طلب میکند.
کمک های اولیه
جعبه کمک های اولیه
به محض شروع به حرکت فرزندتان، شما نیز زخمبندی ساییدگیها و کوفتگیها، بیرون کشیدن تراشه و خردههای چوب و شیشه و کمک های اولیه دیگر را شروع خواهید کرد، بنابراین وسایل زیر را لازم دارید:
- کتابچه کمک های اولیه
- شماره تلفن یک مرکز کنترل سموم
- گاز استریل
- باند استریل شده
- صابون
- شربت ایپکاک
- کربن فعال
- باند چسب زخم
- نوار چسب زخم
- گاز یا پارچه ضدعفونی
- باند کشی
- پاپین(این نرم کننده طبیعی گوشت، التیام بخش نیش زدگی زنبور)
- پماد آنتیبیوتیک
- پماد هیدرو کورتیزون
- موچین
- کارت تلفن بلا استفاده یا مشابه آن (برای مالش نیشزدگی زنبور)
- لوسیون کالامین
- کیف یخ (نوع آماده مصرف؛ در حالت ضروری یک کیسه محتوی سبزیجات منجمد موجود در فریزر را مورد استفاده قرار دهید).
- گلوله پنبه
- قیچی
این موارد حتما داخل جعبه کمک های اولیه خود فراهم سازید.
جراحات رایج و کمک های اولیه
سوختگیها
محل سوختگی را به مدت بیست دقیقه یا تا زمان برطرف شدن درد، در آب سرد قرار دهید. به این منظور میتوانید محل سوخته را زیر شیر آب سرد بگیرید و یا در کاسهای حاوی یخ و آب قرار دهید.
یخ را به تنهایی به کار نبرید؛ زیرا موجب افزایش صدمه به پوست میشود. کره یا چربیهای دیگر را روی محل سوختگی نگذارید؛ گرما را درون پوست نگه میدارد و صدمه را بیشتر میکند. تاولهای به وجود آمده را نترکانید؛ بلکه با تکهای گاز بپوشانید. قرمزی و تورم مختصر، نشانه سوختگی درجه یک (کم خطرترین) هستند.
تاول و ورم قابل توجه نشان دهنده سوختگی درجه دو، و مناطق سفید یا سوخته سیاه شده نشانه سوختگی درجه سه است. در صورت مشکوک شدن به سوختگی درجه دو یا سه فوراً به پزشک مراجعه کنید.
خوردن سم
مواد سمی را از دسترس کودک دور کنید. چنانچه کودک سم بلعیده و هنوز چیزی از آن در دهان دارد، آن را با انگشتهایتان خارج کنید و هر آنچه را خارج کردهاید، برای بررسی و تجزیه بعدی نگهدارید.
به منظور مشاهده هر یک از علائم زیر کاملاً دقت کنید:
- تحریک و ساییدگی شدید گلو
- آب ریزش از دهان
- مشکلات تنفسی
- خوابآلودگی یا بیهوشی
در صورت مشاهده هر یک از این علائم، اورژانس یا مرکز کنترل سموم محلهتان را خبر کنید.
آنها میتوانند با استفاده از شربت ایپکاک، کودک را به استفراغ وادار سازند. بدون مشورت با مرکز کنترل سموم به کودک خود شربت ایپکاک نخورانید؛ بعضی سموم بر اثر استفراغ صدمات بیشتری وارد میکنند. گاهی نیز خنثی کردن سم با خوراندن لیوانی شیر یا کربن فعال امکانپذیر است.
(کربن فعال در داروخانهها به فروش میرسد. این ماده با اغلب سموم ترکیب میشود و موجب دفع بیخطر آنها میگردد. دوز استاندارد کربن فعال، هشت تا ده برابر میزان سم خورده شده، و مخلوط با آب است. خطر شناختهشدهای برای مصرف آن وجود ندارد، ولی در صورت ترکیب نشدن و مؤثر نبودن بر سم خوردهشده، با مرکز کنترل سم مشاوره نمایید).
نیش کنه
هر چه زودتر کنه را خارج کنید، احتمال ابتلای کودک به بیماری ناشی از گزش کمتر خواهد بود. در صورت امکان محل را با الکل یا با آب تمیز کنید. در غیر این صورت این مرحله را نادیده بگیرید.
با استفاده از انگشتها (زیرا استفاده از موچین در کمک های اولیه به احتمال زیاد موجب شکسته شدن نیش و باقی ماندن بخشی از آن در پوست میشود) نیش را مستقیماً رو به بالا، از پوست بیرون بکشید.
کنه را نگهدارید تا در صورت لزوم به پزشک نشان دهید. محل نیشزدگی را با خودکار علامت بگذارید و تا چند روز به آن نقطه توجه کنید. قرمزی محل نیش نشانه بیماری لایم است که با آنتیبیوتیکها درمان میشود. همچنین باید مراقبت لازم از کودک صورت گیرد. علائم این بیماری، تب، تب بُثوری راکی ماونتین(وجود دانه و کهیر در دستها و پاشنه و تب) است.
شن در چشم و کمک های اولیه مربوط به آن
مراقبت کنید کودک از مالیدن چشمهایش خودداری کند، زیرا اشک چشم معمولاً شن را بیرون میراند. در غیراین حالت، با شستن چشم با یک محلول سالین میتوانید به کودک کمک کنید. در صورت غیر مؤثر بودن همه این کمکهای اولیه، با پزشکتان تماس بگیرید.
نیش زنبور
در صورت قابل رؤیت بودن نیشها، با مالیدن یک کارت تلفن یا چیزی مشابه آن روی پوست، سعی کنید آنها را خارج کنید. آنها را فشار ندهید. ناحیه را با آب و صابون بشویید و برای کاستن از تورم، کیف یخ روی محل قرار دهید.
همچنین با ماساژ دادن محل با آمونیاک رقیق شده (نوعی که برای تمیز کاری مورد استفاده قرار میگیرد) یا پاشیدن ماده نرم کننده گوشت یا قرار دادن خمیری از جوششیرین و آب در محل نیشزدگی میتوانید با بعضی از آثار سم مقابله کنید.
در صورتی که کودک واکنش شدید – ورم زیاد در ناحیه نیش زده شده و تپش شدید قلب، پوست عرق کرده و نمناک، کهیر یا مشکل تنفسی داشته باشد به اورژانس زنگ بزنید.
آفتاب سوختگی
مانند بسیاری از ما، اولین واکنش شما به آفتاب سوختگی کودک، احتمالاً احساس گناه است.
«اوه، چطور فراموش کردم به پوستش کرم ضد آفتاب بمالم؟ چرا تمام بعدازظهر را در پارک ماندیم؟ چرا وقتی دیدم کلاهش را فراموش کردهام به منزل برنگشتم؟»
بعد از سرزنش کردن خود در باره این موضوع، کودک را با آب سرد استحمام کنید یا حوله مرطوبی روی نواحی آفتاب سوخته قرار دهید. بعد از خشک شدن او، روی ناحیه آفتاب سوخته عصاره صبر زرد (گیاه آلوورا) بمالید.
کودک را در یک لگن یا وان آب نیمگرم که در آن یک چهارم فنجان جوششیرین یا فنجانی دم کرده گوش خر (اُذُن الحمار – گوش خر تورم را کاهش میدهد) ریختهاید، بخوابانید. ایبوپروفن یا آسپرین به او بدهید (در صورتی که تب یا علائم سرماخوردگی دیده نشود). اگر محل آفتاب سوختگی تاول بزند، کودک به تب و لرز مبتلا گردد یا بسیار ناخوش بهنظر برسد، با پزشک تماس بگیرید.
بریدگی ها
خونریزی را با فشار مستقیم به محل بریدگی بند بیاورید. چنانچه لبههای بریدگی در وسط نسبت به انتهای آن فاصله بیشتری از یکدیگر دارند و بریدگی عمیق است یا در صورت وجود خاک و خاشاک و خرده شیشه در آن، به پزشک مراجعه کنید.
محل بریدگی را با آب و صابون کاملاً شست و شو دهید، پماد آنتیبیوتیک بمالید و چسب زخم روی آن قرار دهید. اگر بریدگی خیلی عمیق یا طویل نباشد، احتمالاً خود به خود بسته خواهد ماند و در غیر این صورت از پوشاندن با نوار چسب معمولی، لبههای زخم را به هم آورده و با باند پروانهای پانسمان کنید.
تراشه چوب
ناحیه را با آب و صابون بشویید. در صورت بیرون زدن تراشه، قطعهای نوار چسب روی آن بچسبانید و سپس آن را با کشیدن از پوست جدا کنید – تراشه احتمالاً با نوار چسب خارج خواهد شد.
اگر این روش مؤثر نبود، از موچین استفاده کنید. در صورت عمیق بودن تراشه، محل را به مدت دهدقیقه در آب بخیسانید، روی آن را با یک ضدعفونی کننده تمیز کنید، پوست را با استفاده از یخ یا ماده بیحس کننده لثه به هنگام دندان در آوردن کودک – مانند اوراژل یا انبسول یا مشابه آنها – بیحس کنید.
یک سوزن خیاطی را پس از چند ثانیه نگهداشتن روی شعله (توجه داشته باشید کربنی را که روی سوزن باقی میماند تمیز کنید) یا فرو بردن در الکل، استریل کنید. سپس با استفاده از نوک سوزن، سعی کنید به آرامی تراشه را خارج سازید.
در صورتی که این روش مؤثر نبود، بعد از استحمام کودک دوباره تلاش کنید. بیش از پنج دقیقه با آن ور نروید؛ زیرا احتمالاً قادر به بیرون آوردن تراشه نخواهید بود و امکان دارد صدماتی هم به پوست وارد کنید.
همچنین میتوانید با سنگ پا به آرامی پوست را مالش دهید – در صورت برداشته شدن لایه نازکی از پوست، دسترسی به تراشه ممکن است آسانتر باشد. در صورت عمیق بودن تراشه، شیشهای یا فلزی بودن آن، ناتوانی در خارج کردن آن یا عفونی شدن ناحیه، با پزشکتان تماس بگیرید.
کمک های اولیه در موردنیش حشرات
در مورد اغلب کودکان، مشکل زیادی ایجاد نمیکنند، ولی بیش از حد ناخوشایند به نظر میرسند. در صورت خاریدن محل، یخ، پماد کورتیزون یا لایهای خمیر آب و جوش شیرین روی محل نیشزدگی قرار دهید. در صورتی که خارش متوقف نشد یا حتی محل نیشزدگی متورم شد، با پزشکتان تماس بگیرید که ممکن است آنتی هیستامین تجویز کند.
خراشیدگی ها
محل را با آب سرد و صابون بشویید. با پارچه تمیزی از جعبه کمک های اولیه بردارید و خشک کنید، پماد ضدعفونی بمالید و پانسمان کنید. در صورت عمیق بودن خراشیدگی، خونریزی شدید یا فرورفتن دانههای شن یا خاک در آن یا در صورت مشاهده افزایش قرمزی یا چرک و عفونت به پزشک مراجعه کنید.
کمک های اولیه در خفگی کودک
ابتدا اجازه دهید خودِ کودک سرفه و گلویش را صاف کند. در صورت ناتوانی در تنفس، به اورژانس تلفن بزنید و سپس او را روی دستها و یا دامن خود قرار دهید؛ بهطوری که سرش پایینتر از سینه قرار داشته باشد. دست را زیر گردن و سر او قرار دهید.
با استفاده از بالای کف دست، پنج فشار سریع بین تیغه شانه او وارد آورید. اگر هنوز تنفس نمیکند، او را روی فرش به پشت بخوابانید و با دو انگشت پنج بار بین استخوان جناغ سینه را به سرعت فشار دهید. این دو حرکت را تکرار کنید. مانور هایملیخ را انجام ندهید؛ استخوانها و اندامهای کودک بسیار شکننده هستند.
موارد اورژانس
گاهی، یک بوسه، یک نوار چسب یا کیف یخ کافی نیست. صدمات زیر ممکن است به رسیدگی فوری پزشکی نیاز داشته باشند:
- صدمات وارده به سر:
- بند نیامدن خونریزی بعد از ده دقیقه فشار مستقیم
- گریه بیش از ده دقیقه کودک
- سقوط شدید (مثلاً از پلهها)
- بیهوش شدن
- بیهوشی حتی به مدت کوتاه
- استفراغ بیش از دو بار
- یک اندازه نبودن مردمکها
- چپ شدن چشمها