در این نوشته به سراغ لوازم کمکی مادر در تغذیه نوزاد شیرخوار میرویم. مزایا و معایب تغذیه نوزاد با شیر خشک را بررسی میکنیم و بهترین روش ها برای استفاده بهینه از این لوازم کمکی را با شما در میان میگذاریم.
تغذیه با پستانک و شیر خشک بدون احساس گناه
در گذشته، مادران شیرده که نگران جلب توجه دیگران بودند، هنگام شیر دادن به نوزادشان در ملأ عام به اتاقکهای توالت پناه می‌‌بردند. امروزه مادرانی که با شیشه و پستانک به کودک خود شیر می‌‌دهند، دست به چنین کاری می‌‌زنند.
جودی، با وجود تلاشهای زیاد برای شیردادن از سینه خود به نوزادش، هرگز قادر نبود جریانی قوی از شیر را جاری سازد تا نوزادش به اندازه کافی تغذیه شود. او به شیشه روی آورد؛ زیرا نوزادش که در طول ماه اول به صورت غیرقابل کنترلی گریه می‌‌کرد و از وزنش کاسته شده بود، بر اثر تغذیه با شیشه افزایش وزن و آرامش یافته بود. اما جودی متوجه شده بود، هر بار استفاده از پستانک او را وادار می‌‌سازد که از فرزندش عذرخواهی کند.
گاهی نوزاد را برای لحظه‌ای روی سینه قرار می‌‌دهد؛ گویی می‌‌خواست تمام دنیا را متقاعد سازد که تمام تلاش خود را برای شیر دادن از پستانش انجام داده است.
«اغلب احساس می‌‌کردم که باید در باره تلاش سختی که در این باره انجام داده بودم توضیح دهم، ولی چاره‌ای نبود؛ شیر کافی نداشتم و البته همیشه می‌‌دانستم که مادران شیرده، از اینکه کار نادرستی انجام داده بودم، زیرلبی غرولند می‌‌کردند و ایراد می‌‌گرفتند».
لسلی نیز در باره تغذیه نوزادش با شیشه حالت دفاعی یافته بود: «امروزه هر آنچه می‌‌خوانید و هر آنچه به شما گفته می‌‌شود این احساس را در شما به وجود می‌‌آورد که اگر با شیشه و شیر خشک فرزند خود را تغذیه کنید او را عمداً در معرض خطر قرار داده‌اید. در این مورد ما حق انتخاب نداشتیم، اما همیشه این احساس در من وجود داشت که باید در این باره توضیح می‌‌دادم».
چنانچه شما نیز چنین مشکلی دارید، برای پنهان کردن آن خود را مخفی نسازید و از خود انتقاد نکنید. بازگشتی وجود ندارد، پس به افرادی که ممکن است به شما خیره شوند لبخند بزنید و در صورت تمایل برایشان توضیح دهید، اما خود را به خاطر این مسئله خسته و هلاک نکنید. کودکتان موارد متعدد دیگری برایتان پیش خواهد آورد که در باره آن حرص و جوش بخورید. بنابراین فعلاً انرژی و همت خود را هدر ندهید.
بطری شیر خشک را بیرون بیاورید
بر خلاف پستانها (که شما یک جفت از آنها را دارید و کودک مسلماً شکل و هر آنچه از آنها ترشح می‌‌شود را می‌‌پذیرد.) تغذیه با شیشه، شما را با انتخابهای گیج‌کننده‌ای روبه‌رو می‌‌سازد. چه در مورد لوازم و وسایل و چه در باره شیر خشک، خود را برای دوره‌ای آزمون (و خطا) در باره آنچه شما و فرزندتان دوست دارید، آماده کنید.
انتخاب لوازم و وسایل بطری شیر خشک
پستانکها
اولین مسئله خودِ پستانک است. سه نوع پستانک (شیشه‌ای، پلاستیکی ساده و پلاستیکی با کیسه داخلی یک‌بار مصرف(۴۸)) در دو اندازه، کوچک (به ظرفیت ۱۰۰ گرم) و بزرگ (به ظرفیت ۲۰۰ گرم) در بازار وجود دارد.
اینجاست که سادگی پایان می‌‌پذیرد. از آنجا که هر تولیدکننده‌ای تلاش میکند تا محصول خود را از دیگر محصولات متمایز سازد، در هر زمینه تنوع بی‌‌شماری وجود دارد. شما در بازار پستانکهای پهن و چاق یا دراز و باریک خواهید یافت. نوع خم‌شده در وسط و نیز نوع دسته‌دار آن را هم مشاهده خواهید کرد.
ایده کلی در پشت انواع طرحهای پستانک، ممانعت از ورود هوا به درون معده نوزاد است. پستانکهایی با کیسه داخلی یک‌بار مصرف، در ضمن مکیدن کودک جمع می‌‌شوند. در دست گرفتن پستانکهای خمیده در محل زاویه، از ورود حبابهای هوا به داخل معده نوزاد، آسان‌تر پیشگیری میکند ولی شستن و نظافت آنها سخت‌تر است. شکل پستانک انتخابی جز در مورد راحتی نظافت و شستن آن و نیز علاقه کودک به آن، اهمیت زیادی ندارد.
سرپستانک
انتخاب سرپستانک از اهمیت زیادی برخوردار است. سرپستانک به شکل و اندازه و با انعطاف‌پذیری متفاوت وجود دارد. سرپستانکی با بیشترین شباهت به نوک پستان طبیعی مادر بهترین است. اگر از ابتدا نوزاد را با پستانک شیر داده‌اید – انتخابهای متفاوت و زیادی دارید – یک سرپستانک شبیه به «نوک پستان» مناسب است.
ولی چنانچه پس از شیر دادن با پستان به تغذیه با پستانک روی آورده‌اید، لازم است دقت بیشتری به عمل آورید و در این صورت، شکل سرپستانک باید به نوک سینه مادر شبیه باشد. مثلاً اگر سینه‌های بزرگ و نوک پستان نسبتاً مسطح داشته‌اید، کودک ازنوشیدن شیر با یک سرپستانک نوک‌دراز و پایه کوچک ناراحت می‌‌شود.
شاید آزمایش چند نوع از آنها و یافتن نوع مورد علاقه فرزندتان لازم باشد و البته تنوع این وسیله بیش از آن است که در فروشگاههای سر محله مشاهده می‌‌کنید. در این مورد از پزشک خود راهنمایی بخواهید.
هنگام خرید سرپستانک، دو نوع قهوه‌ای و شفاف آن را مشاهده خواهید کرد. سرپستانکهای قهوه‌ای معمولاً از لاتکس و نوع شفاف آن از سیلیکون ساخته شده‌اند. چنانچه بتوانید به اندازه و شکل لازم و مورد نیاز، سرپستانکی از جنس سیلیکون بیابید، توصیه من استفاده از آن و رجحان آن بر نوع لاستیکی است که طعم محسوس‌تری دارد و با مرور زمان حالت چسبناکی به خود می‌‌گیرد. به علت مات و کدر بودن نوع لاستیکی سرپستانکها، اطمینان یافتن از نظافت آنها نیز مشکل‌تر است.
شکل ۱-۸. استاندارد
شکل ۲-۸. نوع اصلاح‌شده
شکل ۳-۸. پهن‌پایه
شکل ۴-۸. محفظه بزرگ
یکی از متغیرهای اصلی دیگر، سوراخ سرپستانک است. بعضی سرپستانکها دارای چندین منفذ و بعضی دیگر تنها دارای یک سوراخ هستند. منافذ بعضی ریز و پاره‌ای درشت است، بعضی منافذ دایره‌ای و بعضی به شکل X بریده شده‌اند.
بر اساس برچسب‌های تولیدکنندگان، سرپستانکهای دارای منافذ ریز با جریان آهسته شیر برای نوزادان و سرپستانکهای دارای منافذ درشت‌تر با جریان بیشتر شیر، برای کودکان بزرگ‌تر مناسب هستند. اما تولیدکنندگان همیشه از بهترین کاربریها آگاهی ندارند – کودک شما ممکن است نظر دیگری داشته باشد.
فرزندان من – به علت جریان سریع شیرم – به قلپ قلپ خوردن شیر عادت داشتند و سرپستانکهای دارای منافذ ریز و جریان آهسته شیر، فریاد آنها را به آسمان بلند می‌‌کرد.
سرانجام سعی کردم با استفاده از یک سوزن داغ منفذ سرپستانک را به گونه‌ای که شیر تقریباً از آن فرو بریزد، گشاد کنم. هنگامی که این بهینه‌سازی موجب آرامش و بهتر شیر خوردن فرزندم گردید، به جای استفاده از سرپستانک مناسب نوزاد تازه متولدشده، سرپستانکی با بزرگ‌ترین منفذ ممکن را به‌کار گرفتم.
آموزش تنظیم پستونک
حتی در صورت تهیه سرپستانک مناسب، ممکن است شیر به شکلی مطلوب یا حتی به صورت عادی از پستانک جریان نیابد. برای تصحیح این روند، پستانک را سر و ته کنید و چند بار تکان دهید. با این عمل شاهد جریانی از شیر و به دنبال آن خروج آهسته و مداوم قطرات شیر از پستانک خواهید بود.
با سفت بستن یا کمتر پیچاندن حلقه دور دهانه پستانک می‌‌توانید جریان شیر را تنظیم کنید. احتمالاً درخواهید یافت که سرپستانکهای به‌ظاهر «سریع‌ریز» آهسته‌تر از نوع «کندریز» شیر را به جریان می‌‌اندازند – این حالت را خودتان آزمایش کنید. توجه داشته باشید که جریان شیر از سرپستانک با شستن مکرر آن ممکن است تغییر یابد (معمولاً، ولی نه همیشه، کاهش پیدا میکند).
شیر دادن ب نوزاد
اسباب و لوازم اضافی
بعد از انتخاب پستانک و سرپستانک متوجه خواهید شد که برای ساده‌تر شدن آماده‌سازی، نظافت و شستن و همچنین حمل و نقل وسایل به چند وسیله دیگر نیاز دارید. البته خوشبختانه تمام وسایل ذکرشده در فهرست زیر را نیاز ندارید و بهتر اینکه بسیاری از این اقلام مدتها بعد از ازشیرگیری کودک کاربرد خواهند داشت.
پستانکها (چنانچه نوزاد فقط توسط پستانک تغذیه می‌‌شود، ابتدا چند پستانک ۱۰۰ گرمی و سپس برای کودکان بزرگ‌تر چند پستانک ۲۰۰ گرمی لازم است.)
برس شیشه‌شور
یک پارچ مدرج برای آماده‌سازی شیر خشک به مقدار بیشتر سبدی برای قرار دادن حلقه‌های دور پستانک و سرپستانکها (بعداً همه نوع کاربرد دیگری خواهد داشت)
وسیله‌ای برای گرم کردن پستانک
وسیله‌ای برای نگهداری شیر آماده شده (یک ظرف چندقسمتی برای قرار دادن شیر خشک از پیش‌اندازه‌گیری‌‌شده؛ پستانک یا بطری دوقسمتی که در بخشی از آن شیر خشک و در بخشی دیگر آب نگهداری شود؛ یا شیر خشک از پیش‌اندازه‌گیری‌‌شده در کیسه‌های پلاستیک مخصوص پستانکها، گیره‌های سیمی مخصوص برای بستن کیسه‌های شیر خشک و مخلوطشده با آب به مقدار مناسب و نگهداری در بطری جداگانه)
شیر خشک در منوی غذا
پرسش بعدی در مورد ماده‌ای است که وارد پستانک می‌‌شود. اگر شیر خود را می‌‌دوشید و ذخیره‌ای از شیر خود دارید، کاملاً آماده‌اید. در غیر این صورت باید نوع شیر خشک را انتخاب کنید.
دو نوع شیر خشک وجود دارد. یکی با منشأ شیر و دیگری با منشأ سویا. بر اساس تحقیقات جدید، شیرهای سویا خطر آلرژیها و قولنج را کاهش نمی‌‌دهند و ممکن است مشکلات خاص خود را داشته باشند. همچنین شیر خشک‌هایی تهیه شده است که پروتئین‌های شیر را تجزیه کرده، هضم آن را آسان‌تر و احتمال ایجاد حساسیت و آلرژی را کاهش می‌‌دهند.
این شیر خشک‌های «دارای واکنش تجزیه پروتئین» بسیار بدطعم بوده و دو برابر شیر خشک‌های استاندارد قیمت دارند، اما برای بعضی نوزادان موهبتی به شمار می‌‌روند.
چنانچه نوزاد شیری را پس بزند، و اغلب پس از خوردن آن را بالا بیاورد و استفراغ کند، دچار اسهال مزمن باشد، یا به کهیرها و حساسیت پوستی روی صورت و باسن مبتلا شود، باید شیر خشک‌های متفاوتی را آزمایش کنید (هیچ دو نوع شیر خشکی دقیقاً یکسان نیستند، بنابراین خودتان مزه آنها را بچشید).
هر نوع شیر خشکی که مورد استفاده قرار می‌‌دهید، باید دارای آهن مکمل باشد. شیر خشک‌هایی با آهن ناچیز که زمانی به نظر می‌‌آمد از قولنج و یبوست پیشگیری می‌‌کنند، از نظر مواد مغذی کامل نیستند. (بعضی سازمانها تلاش می‌‌کنند این نوع شیر خشک‌ها را از بازار مصرف جمع‌آوری کنند). مصرف هر نوع شیر خشک استاندارد تا جایی که نوزاد آن را با علاقه مصرف میکند و به نظر می‌‌رسد به خوبی هضم و جذب می‌‌نماید، بلامانع است.
شیر خشک به صورت پودر، محلول غلیظ یا محلول آماده مصرف در بازار وجود دارد. ارزان‌ترین، فشرده‌ترین و قابل حمل‌ترین آنها نوع پودری است، ولی تهیه آن از آماده‌سازی نوع غلیظ شیر خشک کمی مشکل‌تر است.
بطری شیرخشک را پُر کنید
۱. پیش از اولین استفاده، سرپستانکها و سایر اجزای پستانک را بجوشانید (این جوشاندن آنها را استرلیزه میکند و طعم پلاستیک آنها را نیز از بین می‌‌برد). برای یک نوزاد سالم و به‌موقع‌متولدشده، بعد از هر بار مصرف نیازی به استرلیزه کردن مجدد آنها نیست، بویژه که آب مصرفی هنگام تصفیه کلرزنی شده باشد.
آب چاه قابل اطمینان نیست. پیش از هر بار استفاده، بطریها و سرپستانکها را به مدت پنج دقیقه بجوشانید. می‌‌دانم که مادرتان ساعتها وقت خود را برای استرلیزه کردن پستانکهای شما صرف می‌‌کرد. اما می‌‌دانید؛ او تمام این کارها را بیهوده انجام می‌‌داد! در حالی که به جای آن‌همه شستن؛ یک بار شسته شدن در ماشین ظرفشویی یا شستن با دست با آب جوش و آب صابون آنها را به اندازه کافی تمیز میکند.
به تجربه درخواهید یافت که شستن یا خیساندن بطریها بلافاصله بعد از هر بار مصرف بهترین روش ممکن است؛ زیرا شیر لخته‌شده به سختی از سطح داخلی پستانک تمیز می‌‌شود.
۲. دست‌های خود را بشویید. در قوطی شیر خشک را با پارچه‌ای تمیز کنید، میزان دقیق شیر خشک را طبق دستور با آب مخلوط کنید (مگر در مواردی که از شیرهای آماده استفاده می‌‌کنید). کمبود آب می‌‌تواند موجب کم‌آبی بدن نوزاد شود و افزودن آب، بیش از حدِ توصیه‌شده، بدان معنی است که نوزاد کالری کافی دریافت نخواهد کرد. چنانچه در باره میزان کلر در آب مصرفی منزلتان نگرانید، از آب معدنی استفاده کنید. جوشاندن آب لزومی ندارد، مگر اینکه آبی که در اختیار دارید دارای مشکل بارز و شناخته‌شده‌ای باشد.
۳. شیر را در شیشه بریزید. احتمالاً فکر می‌‌کنید آن‌طور که در پیام بازرگانی تلویزیون مشاهده کرده‌اید، مرحله بعدی گرم کردن بطری و سپس چکاندن چند قطره روی مچ دست برای آزمایش کردن دمای شیر است. نه، اشتباه نکنید! مگر اینکه کودک شما به شیر گرم عادت کرده باشد، برای او احتمالاً بین شیر با دمای عادی و پستانکی که از یخچال بیرون آورده شده باشد، تفاوتی وجود ندارد. اگرچه ممکن است به دمایی که معمولاً شیرش دارد عادت کند (یا آن را ترجیح دهد).
به امتیازات نوزادی که شیر سرد می‌‌نوشد بیندیشید. ضمن در بغل داشتن کودک گرسنه و گریان و به طور فزاینده‌ای عصبی هیچ نیازی به گرم کردن پستانک حاوی شیر نیست و یا در سفر به دنبال آب جوش نخواهید گشت و برای تغذیه شبانه کودک می‌‌توانید بطری شیر را در جایخی‌ِ کنار تخت خود قرار دهید.
اگر کودک خوش‌اشتهای شما به خوردن شیر گرم اصرار دارد، آستین‌ها را بالا بزنید و دست به کار شوید! اگر شیر را داغ کرده‌اید، حالا خیلی داغ است. در صورت استفاده از مایکروفر، آن را خوب به هم بزنید تا ذرات داغی در آن باقی نماند. تا آنجا که اطلاع دارم اغلب افراد باتجربه استفاده از مایکروفر را به علت خطر قطرات داغ موجود در محلول توصیه نمی‌‌کنند.
اما من هیچ مادری که کودکش را با شیر خشک تغذیه میکند نمی‌‌شناسم که از مایکروفر استفاده نکند. در هر صورت، اگر شما نیز از مایکروفرو استفاده می‌‌کنید، پستانکهای پلاستیکی را مورد استفاده قرار دهید؛ کیسه‌های یک‌بار مصرف داخل شیشه ممکن است منفجر شوند و در نتیجه بطریهای شیشه‌ای ترک بردارند. شیر دوشیده‌شده مادر را به علت وجود پادتنهای بی‌‌ثبات و شکننده در مایکروفر قرار ندهید. اگر مایل به گرم کردن آن هستید، آن را در فنجانی از آب گرم قرار دهید.
ده اشتباه رایج تغذیه شیر خشک با پستانک
- جوشاندن پستانک به منظور استرلیزه کردن آن واقعاً لزومی ندارد. یک بار شسته شدن در ماشین ظرفشویی یا آب داغ و صابون کافی است.
- نسبت آب به شیر خشک را تغییر ندهید (به این علت که هوا گرم است و کودکتان به آب بیشتری نیاز دارد یا شیر خشک بیشتر موجب خوابیدن او می‌‌شود). این کار خطر کمبود آب یا گرسنگی شدید را برای کودکتان به وجود می‌‌آورد.
- آب را برای مخلوط کردن با شیر خشک نجوشانید، مگر اینکه مشکل شناخته شده‌ای در آب مصرفی وجود داشته باشد (که در این صورت شاید استفاده از آب معدنی جایگزین خوبی باشد). استفاده از آب آشامیدنی یا دستگاههای تصفیه آب که در بعضی منازل وجود دارد بلامانع است.
- هنگام گرم کردن پستانک شیر در مایکروفر، درپوش روی آن قرار ندهید.
- شیر دوشیده شده مادر را در مایکروفر گرم نکنید (پادتنها از بین می‌‌روند).
- برای از بین بردن قطرات داغ، فراموش نکنید که شیشه شیر مایکروفر شده را تکان دهید.
- شیشه شیر را در تختخواب به دست کودک ندهید. این امر موجب پوسیدگی دندانها و عفونت گوشها می‌‌شود.
- دقت کنید که حلقه پستانک را خیلی محکم نکنید. جریان شیر قطع و مکیدن پستانک برای کودک آزاردهنده می‌‌شود.
- نوزادانی که قادر نیستند شیشه شیر را نگه‌دارند، باید فرد دیگری به آنها در این مورد کمک کند. تکیه دادن پستانک به لبه تخت یا هر محل دیگری برای تغذیه نوزاد به‌تنهایی، ممکن است موجب خفگی او شود.
- کودکتان را مجبور نکنید که تمام شیر را بنوشد. نوزادانی که از شیر مادر تغذیه می‌‌شوند تا زمانی می‌‌خورند که سیر شوند. به کودکانی که با شیشه تغذیه می‌‌شوند نیز باید همین امکان را داد.
شیر خوردن بچه
شام آماده است
روی صندلی راحتی بنشینید و شیشه شیر را روی میزی که کنار دست دارید، بگذارید. تلفن را از پریز بکشید و سعی کنید سایر عوامل مزاحم را به حداقل برسانید. کودک را در حالی که سرش در امتداد بقیه بدنش قرار دارد در آغوش بگیرید.
او باید به حالت زاویه حدود ۴۵ درجه قرار بگیرد؛ به‌گونه‌ای که گوشها بالاتر از دهان و سر کمی به عقب خم باشد. (اگر کودک هنگام شیر خوردن تف میکند، زاویه را تنظیم کنید، ولی کودک را کاملاً افقی نگه ندارید، زیرا ممکن است شیر وارد مجرای استاش و موجب عفونت گوش او شود).
پستانک را در دست بگیرید و سپس با انگشت دستی که بطری را نگه‌داشته‌اید، گونه نزدیک به بدنتان را نوازش دهید. همزمان با برگشتن صورت نوزاد به سمت شما، نوک سرپستانک را به لبهایش بمالید و اجازه دهید خود کودک آن را بگیرد و بمکد؛ سرپستانک را با زور وارد دهان او نکنید.
دقت کنید که سرپستانک ته دهان او قرار گرفته باشد. بطری را محکم نگه‌دارید، به طوری که در مقابل مکیدن او مقاومت داشته باشد؛ در غیر این صورت، کودک با تکان دادن سرش بطری را به جای شیر خوردن از آن، به این طرف و آن طرف حرکت خواهد داد.
شیر خوردن نوزاد
در ضمن مکیدن، زاویه بطری را به گونه‌ای تنظیم کنید که سرپستانک همیشه پر از شیر باشد و نه هوا. به بطری بیش از حد لزوم زاویه ندهید. هر چه آن را بیشتر به سمت بالا بگیرید، جریان شیر سریع‌تر می‌‌شود و کودک همراه با شیر به احتمال زیاد مقداری هوا خواهد بلعید. در صورت کم بودن جریان شیر، کودک ممکن است خسته شود و بدقلقی کند یا تمایل به خوردن را از دست بدهد و به خواب برود.
هنگام بدقلقی یا کنار کشیدن کودک، کار را متوقف کنید تا آروغی بزند، سپس پستانک را دوباره در دهان او قرار دهید. در صورتی که نوزاد علاقه‌ای به ادامه کار نداشت او را وادار به انجام آن نکنید و ذهن خود را با میزان تغذیه کودکتان آزار ندهید. مادرانی که از سینه خود به فرزندشان شیر می‌‌دهند نیز نمی‌‌دانند کودکشان چه مقدار شیر آشامیده است. با این وجود، نوزادانشان سرحال و شاداب هستند. میزان مصرف از روزی به روز دیگر متفاوت است، بنابراین تنها به افزایش وزن مرتب کودک دقت کنید.
چنانچه کودک شیرتان را که در بطری دوشیده‌اید، کاملاً نمی‌‌آشامد، مجبور نیستید باقیمانده آن را دور بریزید. آن را دوباره در یخچال بگذارید و دفعه بعد مورد استفاده قرار دهید. اما برای اطمینان از سلامت شیر، بیش از دو بار این کار را تکرار نکنید. شیر خشک باقیمانده نسبت به شیر مادر، زودتر باکتریها را در خود پرورش می‌‌دهد، بنابراین شیر خشک باقیمانده باید دور ریخته شود.
زمان‌بندی آشنایی با پستونک
اگر کودک خود را از پستان تغذیه می‌‌کنید، ولی مایلید گاه گاه از بطری استفاده کنید تا در نهایت به استفاده کامل از بطری بینجامد، زمان‌بندی و برنامه‌ریزی برای این کار اهمیت فوق‌العاده‌ای دارد. این کار باید بعد از هفته سوم و پیش از هفته هشتم تولد صورت گیرد. در صورت شروع زودهنگام، ممکن است مقدار شیرتان برای همیشه کاهش یابد و در صورت شروع دیرهنگام، ممکن است کودکتان اصلاً به این کار رضایت ندهد.
بعد از هفته سوم تولد، هر روز استفاده از بطری را تمرین کنید. هنگامی که کودک علاقه خود به استفاده از بطری و تواناییش در مکیدن پستانک را نشان دهد، مجبور نیستید هر روز از آن استفاده کنید، اما حداقل چندین بار در هفته به او یادآوری کنید که از بطری هم می‌‌تواند شیر بنوشد. (با وجود این هشیار و آماده باشید: در شش یا هشت ماهگی ممکن است کودک به شما حقه بزند و بدون توجه به موفقیتی که تاکنون داشته است، از گرفتن بطری خودداری کند).
یک شانس دیگر
اگر این فرصت آشنا کردن نوزاد با بطری شیر را از دست دادید، کودک ممکن است اصلاً با آن کنار نیاید و شاید وادار کردن او نیز لزومی نداشته باشد. می‌‌توانید یکی دو ماه دیگر صبر کنید و سپس نوشیدن از فنجان را به او یاد بدهید. اما چنانچه مجبور به شیر دادن نوزادِ بی‌‌علاقه به پستانک از بطری هستید (به علت دور بودن از او در طول روز و یا مثلاً مصرف دارویی خطرناک برای کودک) این کار به روش زیر قابل انجام است.
ابتدا دقت کنید نوزاد را در وضعیتی به غیر از حالت شیر خوردن از پستان نگه‌دارید؛ مثلاً صورتش به طرف خارج باشد یا در حالی که قدم می‌‌زند، شیر بخورد. هنگامی که آماده تغذیه کودک از بطری هستید، تظاهر کنید که هیجان زده و مسرور هستید؛ گویی می‌‌خواهید خوشمزه‌ترین غذا را به او بدهید. نگران نباشید.
انتظار داشته باشید که نوزاد در اولین قدم، بطری را پس بزند. چند دقیقه به او فرصت دهید و در حالی که هنوز تا سرحد امکان پرشور و هیجان هستید، دوباره تلاش کنید. فراموش نکنید که حتی نوشیدن چند جرعه از بطری برای شما یک برد به شمار می‌‌آید.
شیر خوردن کودک
می‌‌توانید این کار را چند بار در روز، در زمانهایی که کودک گرسنه است، انجام دهید. در این حالت سر بطری را در دهان او بگذارید ولی در صورت امتناع کودک، از این کار صرفنظر کنید. حتی می‌‌توانید با فنجان به او شیر بدهید یا قدری صبر کنید و سپس دوباره این کار را تکرار کنید. در صورت عدم موفقیت، از یک نوبت شیر دادن کاملاً صرفنظر کنید و در نوبت بعدی بطری را در اختیارش قرار دهید.
در مورد بعضی کودکان روش دیگری نتیجه‌بخش است. در این روش، هنگامی که کودک به شدت گرسنه نیست، بطری را به عنوان یک شی‌‌ء جالب توجه برای بازی کردن در اختیار او قرار دهید و سپس – به عنوان پاداش و چه پاداشی – به کودک قدری شیر پستان نیز بدهید. در صورتی که این روش نیز موفقیت‌آمیز نبود، به طور موقت از قطره‌چکان، سرنگ یا هر چیز دیگری که شیر را از منبع دیگری بجز سینه مادر وارد دهان کودک کند، بهره بگیرید.
اگر کودک خود را از سینه تغذیه می‌‌کنید و در مورد تغذیه با بطری ناکام مانده‌اید، خود را کنار بکشید و اجازه دهید فرد دیگری این آشنایی زودهنگام کودک با بطری شیر را بر عهده بگیرد. اغلب مادران برای این کار به پدران روی می‌‌آورند، اما بهتر از پدرها، مادر باتجربه‌ای است که کودک را با بطری شیر داده است؛ اعتماد به نفس او در کودک مؤثر خواهد بود.
درباره نویسنده: کلیدهای مراقبت از نوزاد, از تولد تا یک سالگی
مشاهده نسخه کامل کتاب
