اطلاعاتی در مورد پوشک
از شما انتظار می‌‌رود همه چیز را در مورد مراقبت از کودک، از شستن موها تا چیدن ناخنها بدانید. شاید فکر کنید از همه مهم‌تر، چگونگی حمام کردن نوزادتان است. اما در مقایسه تعداد دفعات تعویض پوشک نسبت به دفعات استحمام، چنین به نظر می‌‌رسد که پیش از آنکه چگونگی استحمام کردن کودک را بدانید، لازم است اطلاعات بیشتری در باره پوشک کردن او داشته باشید.
میزان مدفوع
در چند روز اول تولد، مدفوع نوزاد سیاه، قیر مانند و چسبناک است و به سختی تمیز می‌‌شود. این مدفوع که مکونیوم نامیده می‌‌شود، ماده خمیری شکل غلیظ، به رنگ سبز تیره یا سیاهی است که در طول دوره جنینی روده‌های نوزاد را پر کرده است و باید پیش از شروع هضم معمولی دفع شود.
چنانچه شانس بیاورید، نوزادتان بخش اعظم این مکونیوم را در بیمارستان دفع خواهد کرد. در غیر این صورت، مجبورید آن را در منزل تمیز کنید (ماده‌ای چسبناک که ممکن است با آب تمیز نشود. کمی روغن بچه را روی قطعه‌ای پنبه بریزید و آزمایش کنید).در مرحله تغییر، مدفوع کودک زرد مایل به سبز خواهد بود.
چنانچه کودکتان از شیر مادر تغذیه می‌‌شود، بعد از شروع ترشح شیرتان، مدفوع نوزاد دانه‌دانه و کمی رقیق خواهد شد. در صورت تغذیه نوزاد با شیرخشک، مدفوع کمی پررنگ‌تر و غلیظتر از کره بادام زمینی خواهد بود.
شگفت‌انگیزترین چیز در مورد دفع مدفوع چنین موجود کوچکی، سر و صدای آن است. صحنه‌ای را مجسم کنید که در آن نوزاد عزیز دردانه و در حال خواب خود را در آغوش دارید و بستگان سرگرم تعریف و تمجید از او هستند که ناگهان سر و صدای فوران آتشفشان به گوش می‌‌رسد. این سر و صدا گفت و گو را قطع و شما را دوان‌دوان به سوی محل تعویض پوشک او روانه میکند.
معمولاً نوزاد روزانه چندین پوشک را آلوده خواهد کرد. معده نوزاد ممکن است تا ده بار در روز و یا یک بار در هفته عمل کند. هر دو حالت عادی و طبیعی است. نوزاد ده بار در روز دچار اسهال می‌‌شود ولی یک بار در هفته دچار یبوست نیست (مگر اینکه مدفوع دفع‌شده گلوله گلوله باشد).
نبردهای پوشک
از قبل آگاه باشید: پوشکهای زیادی نیاز خواهید داشت. هنگام بستری بودن در بیمارستان از اینکه پرستارها پوشک نوزادم را عوض کنند راضی و خوشحال بودم. چرا که نه؟
می‌‌دانستم که پوشکهای بسیاری را باید عوض کنم (حدود ۲۰۰۰۰ و هنوز هم ادامه دارد، زیرا سومین فرزندم هنوز استفاده از لگن راحتی را نیاموخته است). پرستارهای بیمارستان سریع‌تر از چشم به‌هم‌زدنی پوشکهای یکبار مصرف را عوض می‌‌کردند.
پوشک های پارچه ای یا یکبار مصرف؟
در هر حال، در منزل، کارها به آن سادگی نیستند. ابتدا باید نوع پوشک را انتخاب کنید – آیا در زمره استفاده کنندگان از پوشک پارچه‌ای هستید یا پوشکهای یکبار مصرف استفاده می‌‌کنید؟
بعضی مادران می‌‌توانند در باره انتخاب پوشک برای فرزندشان ساعتها بحث کنند. یک نکته نگران کننده و مهم در این انتخاب، اثر آن بر محیط زیست است (پوشکهای یکبار مصرف زباله جامد به شمار می‌‌آیند و باید در محلهای دفن زباله مدفون شوند؛ پوشکهای پارچه‌ای برای شسته شدن به آب و برق نیاز دارند.
نکته دیگر سلامتی نوزاد است (پوشکهای پارچه‌ای از مواد طبیعی‌‌تر بافته شده‌اند و احتمالاً شما آنها را به دفعات بیشتری عوض می‌‌کنید؛ پوشکهای یکبار مصرف نوزاد را خشک‌تر نگه می‌‌دارند، اما هنگامی که بیش از حد خیس شوند، قطعات الیاف مصنوعی آنها از یکدیگر جدا می‌‌شود). البته راه میانه‌ای نیز وجود دارد – استفاده از پوشکهای یکبار مصرفی که حاوی مواد شیمیایی مصنوعی جاذب آب نیستند.
گروه استفاده کننده از پوشک پارچه‌ای
هنگام ترک بیمارستان با اولین فرزندم، فکر می‌‌کردم در گروه استفاده کنندگان از پوشک پارچه‌ای هستم. تعداد زیادی پوشک پارچه‌ای در انتظار من بود. حدود یک هفته از آنها استفاده کردم. در ضمن آن یک هفته، به دفعات بی‌‌شمار ماشین لباسشویی را به‌کار انداختم؛ زیرا هر بار اجابت مزاج الکساندر (که همواره تکرار می‌‌شد) موجب آلودگی تمام لباسهایش می‌‌شد. هفته دوم فقط شب‌ها از پوشک یکبار مصرف استفاده می‌‌کردم.
در هفته سوم، هنگام خروج از منزل همراه با نوزادم، پوشک یکبار مصرف به کار می‌‌بردم و در هفته چهارم تمام مدت پوشک یکبار مصرف را مورد استفاده قرار می‌‌دادم. اما از آن زمان، تحت‌تأثیر مادرانی که فقط کهنه بچه به کار برده‌اند قرار گرفته‌ام. با خود می‌‌اندیشم که برای شرکت در گروه آنان تلاش کرده‌ام ولی موفقیتی نداشته‌ام، بنابراین به گونه‌ای ایشان باید از من با عرضه‌تر باشند.من تنها کسی نیستم که با پوشک پارچه‌ای شروع ولی بعد آن را رها کردم.
مویرا می‌‌گوید: «من از شش هفتگی دوقلوهایم دیوانه استفاده از کهنه ی بچه بودم. اغلب اوقات مجبور می‌‌شدم تمام لباسهایشان را عوض کنم؛ زیرا مدفوع آبکی از پوشک و لایه‌های محافظ آن نشت و تمام لباسهایشان را آلوده می‌‌کرد. این وضعیت مقادیر زیادی لباس برای شستن تولید می‌‌کرد. دست‌های من از این همه شست و شو ترک خورده و در نهایت عفونی شده بود و خونریزی کرده بودند. اما از آنجا که طرفدار محیط زیست هستم، باید استفاده از پوشک پارچه‌ای را کاملاً آزمایش می‌‌کردم».
مایرا و من در صورتی که در یکی دو ماه اول از پوشک یکبار مصرف استفاده می‌‌کردیم و سپس، زمانی که تعداد دفعات اجابت مزاج نوزاد کمتر و حالت آن انفجارآمیز بود، به پوشک پارچه‌ای روی می‌‌آوردیم، موفقیت بیشتری در این کار کسب می‌‌کردیم. احتمالاً در مورد دو فرزند دیگرم که به جای پنج‌بار در روز فقط هفته‌ای یکبار پوشک واقعاً آلوده داشتند، در استفاده از پوشک پارچه‌ای موفقیت بیشتری به دست می‌‌آوردم.
اما با وجود گذراندن دوره پوشک کردن نوزاد در بیمارستان، معلوم شد که هیچ اطلاع دقیقی از چگونگی استفاده از پوشک پارچه‌ای ندارم.
مهارتهای کاربردی
پوشکهای از پیش تاشده
چگونگی سه تا کردن پوشکهای از پیش تاشده به من آموزش داده شده بود(پوشکهای از پیش تاشده، که در امریکا به وفور و در سایر کشورها کمتر مورد استفاده قرار می‌‌گیرند، مرکزی ضخیم در حد یک سوم دارد و لبه‌های کناری نازک‌تر و به شکل مستطیل هستند؛ پوشکهای عادی مربع هستند و ضخامت یکنواختی دارند).
شکل (الف). آماده‌سازی
شکل (ب). بسته شده
در مرحله بعد، باز کردن این پوشک سه تاشده از گوشه‌ها و تنظیم آن به گونه‌ای که در پهلوهای نوزاد، گوشه‌ها روی هم قرار گیرند و سپس پوشاندن تمام این مجموعه در یک نایلون پوششی نیز به من آموخته شد. در عمل، این روش تا کردن پوشک ممکن است غیر مؤثرترین روش باشد.
روش بالا را فراموش کنید و به جای آن یک پوشک استاندارد مربع را به صورت مثلث تا بزنید، یک گوشه آن را بین رانهای نوزاد و دو گوشه دیگر آن را در پهلوها، به طوری که سه رأس در حدود ناف نوزاد به هم برسند، قرار دهید.
شکل (الف). آماده‌سازی
شکل(ب). بسته شده
پوشک کردن با یک پیچ
روش دیگر سه تا کردن پوشک و سپس پیچ دادن بخش قرار گیرنده بین رانهای کودک به منظور ایجاد ضخامت بیشتر در محل لازم است. شما می‌‌توانید قبل از قرار دادن پوشک در پهلوهای نوزاد، قسمت جلوی آن را به پایین تا بزنید تا در محل مورد نیاز ضخیم‌تر شود.
شکل (الف). آماده‌سازی
شکل (ب). بسته شده
همچنین می‌‌توانید از دو پوشک استفاده کنید. یک پوشک دو یا سه لایه تا کرده را بین رانهای کودک قرار دهید. پوشک دوم را روی آن بگذارید و برای در جا نگه‌داشتن این مجموعه تنها پوشک بیرونی را سنجاق بزنید.
بهتر از پوشکهای پیش تاشده یا پوشکهای مربع تانشده، پوشکهای تنظیم و تراز شده هستند (چیزی شبیه به ملافه‌های کش دوزی شده). این نوع پوشک نیازی به تا شدن ندارد، بلکه طراحی آن به گونه‌ای است که به آسانی دور باسن کودک تنظیم می‌‌شود. متأسفانه، این نوع پوشکها در حد وسیعی در بازار مصرف توزیع نمی‌‌شوند.
هنگامی که نحوه تا زدن پوشک نوزاد را یاد گرفتید، آن را با سنجاق، گیره یا نوار چسب مخصوص یا نواری با دکمه یا چسب پارچه‌ای (ولکرو) در جای خود محکم کنید. در صورت استفاده از سنجاق، هنگام تعویض پوشک، سنجاقها را در یک قالب صابون فرو ببرید. دقت کنید دور از دسترس کودک قرار داشته باشند.
مزایای استفاده از پوشک پارچه‌ای
- پارچه پوشکی صدها استفاده دیگر نیز دارد (وسیله‌ای برای دالی‌‌موشه بازی کردن با نوزاد، دستمالی برای تمیز کردن آثار آروغ و زودتر از آنچه شاید فکر کنید، دستمالی برای گردگیری و غیره).
- از آنجایی که پوشک پارچه‌ای به محض خیس شدن باید تعویض شود، شما توجه بیشتری به نیازهای نوزاد نشان خواهید داد.
- کودکان ممکن است زودتر توانایی استفاده از لگن را پیدا کنند.
- ارزان‌تر از پوشکهای یکبار مصرف هستند بنابراین در هزینه‌ها صرفه‌جویی می‌‌شود.
- مواد شیمیایی کمتری با پوست نوزادتان تماس پیدا میکند.
- استفاده از آنها از نظر زیست محیطی قابل قبول‌تر است.
گروه پوشک یکبار مصرف
احتمالاً یکی از دلایل پرطرفدار بودن پوشکهای یکبار مصرف، راحتی استفاده از آنهاست. پوشک را باز کنید، قسمت چسبدار آن را زیر نوزاد قرار دهید، به طوری که باسن نوزاد در وسط آن قرار گیرد. جلوی پوشک را از وسط رانهای نوزاد بالا بیاورید و با چسب‌ها دور کمر نوزاد بچسبانید. در هر حال در زیر چند ترفند، برای پوشک کردن با پوشکهای یکبار مصرف آورده شده است:
ترفندهای بیشتر
در طول مدتی که هنوز بندناف نوزاد جدا نشده است، لبه بالای پوشک را تا حدی که با بندناف تماس نیابد تا بزنید.
دقت داشته باشید که لبه‌های پوشک در محل ران به طرف بیرون باشند و نه تاخورده به داخل زیر کش پوشک. به این ترتیب پوشک آب‌بندی بهتری پیدا میکند.
در صورت استفاده از پوشکهای یکبار مصرف نوار چسبدار، دقت کنید چیزی به چسب، مالیده یا چسبیده نشود – لوسیون بچه، آب یا پودر بچه چسبندگی آنها را از بین می‌‌برد. اگر پوشک یکبار مصرف دارای نوار ولکرو است، باریکه‌ها را محکم نکشید، ممکن است پاره شوند.
هنگام پوشک کردن نوزاد پسر، دقت داشته باشید که آلت‌تناسلی او به سمت پایین مرکز پوشک باشد. اگر کودک با آلت‌تناسلی رو به بالا یا کناره‌های بیرون زده پوشک شود، نصیب شما دامنی‌‌تَر خواهد بود.
اگر چه پوشکهای یکبار مصرف، امروزه تا جایی که هم‌وزن نوزاد نشده‌اند، احتمال نشتی ندارند، اما به محض اینکه کمی خیس شدند، آنها را تعویض کنید. در غیراین صورت، قطعات کوچک ژل فوق‌العاده جاذب رطوبت از پوشک جدا شده و به پوست نوزاد می‌‌چسبند و جدا کردن آنها فقط با حمام کردن نوزاد ممکن است.
مزایای استفاده از پوشک یکبار مصرف
- اغلب مهدهای کودک پوشک یکبار مصرف طلب می‌‌کنند و پرستاران کودک آنها را ترجیح می‌‌دهند.
- حجم کمتری دارند، بنابراین لباسهای نوزاد راحت‌تر و مرتب‌تر پوشانده می‌‌شوند.
- شما تعهدات مالی کمتری رو به روی خود خواهید داشت و به سنجاق یا نایلون نیازی نیست.
- پوشکهای استفاده شده مستقیماً به سطل زباله سرازیر می‌‌شوند.
- در طول روز و شب تعویضهای کمتری انجام می‌‌دهید و در نتیجه لباس و پوشک کمتری برای شستشو دارید.
- تعویض کمتر پوشک یعنی احتمال بیشتری برای خواب کامل کودکتان در شب.
راهکارها و ترفندهای پوشک کردن
دقت کنید که پیش از عوض کردن پوشک، هر آنچه را لازم دارید در دسترس خود قرار دهید. پیش از آنکه یک دستمال نظافت تمیز یا دستمال مرطوب را از جعبه بیرون بکشید، از بخش‌های تمیز پوشک استفاده شده تا سر حد امکان برای تمیز کردن اولیه بهره ببرید.
سعی کنید منزجر و بیزار به نظر نیایید، زیرا می‌‌خواهید کودک فکر کند که تعویض پوشک او مایه تفریح است. برای او آواز بخوانید، آویز بالای سرش را تکان دهید یا یکی از اسباب‌بازیهایش را در دهان بگیرید تا نوزادتان در حالی که به پشت خوابیده است، سرگرم هم بشود.
در ماه اول با آب خالص باسن بچه را شستشو دهید (با استفاده از یک حوله دستی نوزاد، قطعات حوله، دستمال رولی آشپزخانه نرم یا گلوله‌ای پنبه بدنش را خشک کنید). دستمالهای مرطوب تجاری را برای بعد نگه‌دارید، زیرا ممکن است موجب التهاب پوست نوزاد شود.
در مورد نوزاد دختر دقت کنید که با استفاده از بخش تمیز حوله یا دستمال یا پنبه برای هر بار مالش پوست، برای پیشگیری از ورود مدفوع به واژن، حرکت مالشی را از جلو به عقب انجام دهید. اگر چه معمولاً نیازی به تمیز کردن لبهای فرج نیست، اما گاهی که مدفوع در هر گوشه و کنارِ جلو و عقب دیده شود، این کار لازم است.
برای نوزاد پسر، در ضمن تمیز کردن، یک پوشک اضافی روی آلت او قرار دهید و به این ترتیب احتمال فواره زدن ادرار روی صورت خود را از بین ببرید. این کار حتی هنگام پوشک کردن نوزاد دختر هشدار بدی نیست. جولیا می‌‌گوید: «شما معمولاً صدای فوران پسران را می‌‌شنوید. گابریلا(۵۴) دیوار مقابل را خیس می‌‌کرد و من با کمال تعجب و با دهان باز تماشا می‌‌کردم، بدون اینکه برای پوشاندن او تلاش کنم».
بعد از پایان کار، هر آنچه از پوشک آلوده جدا شده است را به داخل توالت بیندازید (خود پوشک یکبار مصرف را در سطل زباله بریزید. بزرگترین خطر زیست محیطی ممکن است میزان کاغذ به‌کار رفته در آنها نباشد؛ نگرانی بزرگ‌تر مشکلاتی است که بر اثر ورود باکتریها به محیط زیست ایجاد می‌‌شود).
سپس نوزاد را با یک حوله تمیز یا پوشک پارچه‌ای خشک کنید و بعد از پایان کار دست‌های خود را خوب بشویید.
به مرور زمان بر اثر کنترل بیشتری که نوزاد بر خود و اعمالش می‌‌یابد از قبیل لگدپرانی، کنار زدن دست‌های شما، پشت و رو شدن و در نهایت تلاش برای ایستادن، کار با او چالش برانگیزتر می‌‌شود. چنانچه او به وول خوردن اصرار دارد، کار را روی زیرانداز قابل شستشو روی فرش یا کف اتاق انجام دهید. (من در اتاق کودکانم از قالیچه‌های قابل شستشو و غیرلغزنده حمام استفاده می‌‌کردم.) ممکن است در مراحل بسیار پرجنب و جوش کودک، برای ثابت نگه‌داشتن او بر کف اتاق، یک پای خود را با ملایمت بر فراز سینه او نگه‌دارید و به محض اینکه کودک سر پا ایستادن را آموخت، شما احتمالاً باید ایستاده پوشک کردن او را بیاموزید.
آماده شدن برای پوشک
بدون توجه به نوع پارچه‌ای یا یکبار مصرف بودن پوشک مورد استفاده، طی چند سال آینده زمان زیادی را با پوشک خواهید گذراند و به مرور زمان، مارکها و روشهای مناسب خود و کودکتان را کشف خواهید کرد. در ضمن اینکه عیب و ایراد روشهای خود را برطرف خواهید کرد، بد نیست بدانید که تمام محلهای تعویض پوشک باید دارای مشخصاتی باشند.
- چنانچه برای استفاده از پوشک یکبار مصرف برنامه‌ریزی کرده‌اید، یک بسته در اندازه فعلی کودک و یک بسته در اندازه بزرگ‌تر در دسترس داشته باشید.
- در صورت استفاده از پوشک پارچه‌ای، از هر اندازه سه یا چهار دوجین لازم دارید.
- برای پوشش روی پوشک پارچه‌ای، سه تا شش عدد شورت لاستیکی یا پوشک‌گره‌دار لازم دارید.
- پیش از استفاده از دستمالهای مرطوب مخصوص نظافت، در ماه اول تولد نوزاد از دستمال پارچه‌ای برای نظافت استفاده کنید.
- با توجه به نوع پوشک مورد استفاده، سطلی برای پوشکهای آلوده تهیه کنید.
- زیراندازهای متفاوتی برای مواقع مختلف تعویض پوشک تهیه کنید: زیراندازی برای میز تعویض پوشک (در صورتی که در اختیار دارید)، یکی هم برای هنگام مسافرت و یک زیرانداز بزرگ و ضد آب برای موقع لخت بودن کودک.
- به تناوب از دو ملافه برای زیرانداز استفاده کنید (یکی برای روی زیرانداز و دیگری در صورت لزوم).
- توجه داشته باشید که سطح تعویض پوشک (میز تعویض یا هر سطح ارتفاع‌دار دیگر) دارای ارتفاع کافی باشد تا هنگام خم شدن برای تعویض پوشک به کمردرد دچار نشوید.
- برای درمان سوختگی ادراری پوشک و کهیر، کرم یا پماد در دسترس داشته باشید تا در صورت نیاز، از آن استفاده کنید.
- تشکچه فلانل ضدآب یا تشکچه‌های یکبار مصرف تخت نوزاد تهیه کنید. در اختیار داشتن آنها، هم در حال حاضر و هم در آینده، برای جابه‌جایی از تخت نوزاد به تخت عادی، مفید است.
- علاوه بر همه اینها، خوش‌خلقی و شوخ‌طبعی خود را حفظ کنید.
رهنمودهایی برای پوشک کردن
در زیر راه‌کارهایی برای بهتر گذراندن زمان پوشک کردن آورده شده است:
- ابتدا و مهم‌تر از همه چیز، تمام لوازم و وسایل خود را قبل از باز کردن پوشک آلوده آماده کنید. این کار به شما آرامش بیشتری می‌‌دهد.
- اگر میز تعویض پوشک بند نگهدارنده نوزاد دارد، هنگام بستن آن و به منظور اجتناب از نیشگون گرفته شدن پوست لطیف کودک، دست خود را بین شکم کودک و گیره بند قرار دهید.
- سرعت اهمیت زیادی دارد؛ هر چه سریع‌تر بتوانید پوشک و لباس بچه را عوض کنید، هر دو خوشحال‌تر خواهید بود.
- دقت نیز اهمیت زیادی دارد؛ اگر پوشک پیش از بستن، درست تنظیم نشده باشد، احتمالاً نشت خواهد کرد.
- ساییدگی پوست نوزاد توسط پوشک را بلافاصله درمان کنید. اجازه ندهید از کنترل خارج شود.
- هنگام تعویض پوشک بچه، یک پوشک پارچه‌ای اضافی زیر پای او قرار دهید. در مورد نوزادان پسر، یک پوشک نیز روی آلت‌تناسلی قرار دهید. نوزادان، بدون پوشک، تمایل زیادی به ادرار کردن دارند.
- چنانچه کودک پر جنب و جوشی دارید، از میز تعویض پوشک صرف‌نظر و در سریع پوشک کردن او مهارت پیدا کنید.
- چند اسباب‌بازی معین را در جعبه‌ای نزدیک میز تعویض پوشک قرار دهید و فقط در موقع تعویض پوشک اجازه دهید کودک آنها را مشاهده کند.
- همیشه چند پوشک یک سایز بزرگ‌تر از سایزی که استفاده می‌‌کنید در اختیار داشته باشید. به نظر می‌‌رسد پوشک یک‌شبه بسیار کوچک می‌‌شود و پوشکهای بسیار کوچک به سرعت از محل نوار چسب می‌‌ترکند.
- در خارج از منزل، یک پوشک پارچه‌ای یا تشکچه فلانل ضدآب را به عنوان زیرانداز برای تعویض پوشک به کار ببرید. زیراندازهای قشنگ کوچولوی تعویض پوشک همراه بسته‌بندیهای پوشک به قدری ضدآب هستند که در صورت ادرار کردن کودک، آب از آنها سرازیر می‌‌شود و مبل صندلی یا دامن شما را آلوده می‌‌سازد.
- دستمال کاغذی رولی آشپزخانه با کیفیت مطلوب که با آب مرطوب شده است، جایگزین مناسبی برای دستمالهای مرطوب پاک کننده به شمار می‌‌آید.
- یک پوشک پارچه‌ای را به چهار مربع کوچک‌تر تقسیم کنید و هر یک را به عنوان لایه کمکی در شب به‌کار ببرید (چه برای پوشک پارچه‌ای و چه پوشکهای یکبار مصرف).
سوختگی ادراری بر اثر پوشک
ساییدگی پوست بر اثر استفاده از پوشک می‌‌تواند از حد بسیار ناچیزی، یعنی یک قرمزی مختصر تا زخمهای جدی و خونریز متفاوت باشد. بعضی از کودکان که حساس‌ترند، همیشه به آن مبتلا می‌‌شوند؛ در حالی که برخی دیگر به ندرت به آن دچار می‌‌گردند. اوج دوره این سوختگی ادراری، زمان شروع غذاهای سفت و جامد، هنگام شروع خواب کامل در طول شب در پوشک آلوده و زمان مصرف آنتی‌‌بیوتیک‌هاست. پیشگیری از آن بهترین راه درمان است.
پوشک کودک را به طور مرتب عوض کنید (به ویژه بلافاصله بعد از اجابت مزاج). تا حد ممکن باسَن کودک را در معرض هوا قرار دهید (هوای اتاق یا هوای گرم مو خشک‌کن یا بخاری اتاق) و نور (حتی یک لامپ نیز مؤثر است). هنگامی که کودک نوزاد است، این کار به نسبت ساده است.
در یک اتاق گرم او را روی شکم روی یک تشکچه با روکش پارچه‌ای جاذب رطوبت یا تشکچه‌ای از تختش که روی آن پوشک پارچه‌ای قرار داده‌اید، بخوابانید. هنگامی که کودک حرکت را شروع کرده، احتمال ثابت ماندن او کمتر است. در تابستان، اجازه دهید کودک بیرون از منزل بدون پوشک و پوشش در اطراف بگردد. در زمستان بد نیست حمام را گرم کنید و بعد از استحمام او را مدت کوتاهی برهنه نگه‌دارید.
برای پیشگیری از سوختگی ادراری در کودک لازم نیست در هر تعویض پوشک، از پماد به مقدار زیاد استفاده کنید.
در صورت مشاهده قرمزی مختصر – شروع سوختگی – درمان را بلافاصله شروع کنید. به بهبود خود به خود آن امیدوار نباشید، زیرا معمولاً شدیدتر می‌‌شود و برای کودک بسیار ناراحت کننده‌تر و درمانش بسیار مشکل‌تر خواهد بود.
همچنین بدانید که یک سوختگی ساده، در صورتی که درمان نشود، ممکن است به یک عفونت قارچی تبدیل شود که درمانش از یک سوختگی ساده بسیار مشکل‌تر خواهد بود. (عفونت قارچی معمولاً به سرعت و به شدت به وجود می‌‌آید و نشانه آن ساییدگی قرمز درخشان در اطراف محل پوشک با جوشهای ریز مختصر در محیط اطراف است).
لورا می‌‌گوید: «التیام سوختگی ادراری در کودک بسیار سخت است، مگر اینکه پوشک بچه را باز کنید و اجازه دهید مدتی بدون پوشک باشد».
اگر این روش بسیار آلوده کننده به نظر می‌‌رسد و هوای بیرون گرم و مناسب است، کودک را به حیاط ببرید و اجازه دهید روی یک زیرانداز به راحتی بغلتد یا یک پوشک پارچه‌ای روی صندلی کالسکه قرار دهید و کودک را برای یک گردش طولانی بیرون ببرید.
درمانهای سوختگی ادراری
در صورتی که کودک دچار سوختگی ادراری شده است، ولی نگه‌داشتن او بدون پو شک امکان‌پذیر نباشد، پمادها کاربرد پیدا می‌‌کنند. پمادهای روغنی (مانند وازلین، پماد ویتامین آ – د، یا روغن زیتون ساده) یا پمادهای اکسیددوزنگ (مثلاً پماد دسی‌‌تین، بالمکس یا جانسون) در داروخانه وجود دارند.
پمادها لایه‌ای ایجاد می‌‌کنند و پوست کودک را حفاظت می‌‌نمایند. برای مؤثر بودن، لایه پماد باید با ضخامت زیاد روی پوست کودک کشیده شود. در صورتی که این پمادهای استاندارد مؤثر نبود، می‌‌توانید از داروخانه یک پماد مناسب‌تری بخواهید.
چنانچه احتمال عفونت قارچی را می‌‌دهید، نوزاد خود را نزد پزشک متخصص کودکان ببرید. چنانچه پزشک پماد ضد قارچ استروئیدی تجویز کرد، تا زمان توصیه شده از آن استفاده کنید و آن را به عنوان کرم عادی هنگام پوشک کردن به کار نبرید؛ زیرا مصرف استروئید در کودکان می‌‌تواند به عوارض جانبی جدی، مانند نازک شدن پوست منجر شود.
در هاوایی، محلی که به علت رطوبت هوا، سوختگی ادراری کودکان یک مشکل واقعی است، مادرها برای پیشگیری از سوختگی کره کاکائو به کار می‌‌برند. کره کاکائو در اغلب فروشگاههای بهداشتی و داروخانه‌ها به صورت قالبهای صابون یا استیک وجود دارد و باید کمی گرم شود. (آن را در شیشه یا قوطی دهان گشاد دیگری بگذارید و در پنجره‌ای آفتابگیر یا کاسه‌ای حاوی آب گرم قرار دهید). در صورت دسترسی به برگهای درخت موز، برگهای تازه را له کنید و به صورت لایه‌ای روی پوشک بچه قرار دهید.
اگر پوشکهای پارچه‌ای کودکتان را در منزل می‌‌شویید و با مشکل سوختگی ادراری کودک دست به گریبان هستید، به آب آبکشی پوشکها قدری سرکه بیفزایید. ادرار به علت قلیایی بودن؛ التهاب‌آور و حساسیت‌زاست و اسید موجود در سرکه تا حدی آن را خنثی میکند.
همچنین می‌‌توانید کمی سرکه به آب وان حمام کودکتان بیفزایید. در وانی که حدود ۱۵ سانتیمتر آب دارد، تقریباً یک فنجان، و در سینک یا وان بچه حدود یک سوم فنجان سرکه سفید بریزید.
در صورت استفاده از پوشکهای یکبار مصرف، می‌‌توانید لایه نایلون را جدا کنید و پوشک پارچه‌ای را دور آن قرار دهید. این ترکیب از نشت رطوبت به خارج جلوگیری میکند و باعث نفوذ هوا به درون می‌‌شود.
چنانچه از دستمالهای مرطوب برای تمیز کردن باسن کودک استفاده می‌‌کنید، هنگام سوختگی ادراری از آب معمولی استفاده کنید. دستمالهای مرطوب ممکن است سوختگی را شدت بخشند.
مراقبت کامل و دقیق
اولین‌بار هنگام تعویض پوشک، با دیدن نقطه‌ای خونی وحشت کردم و بند دلم‌پاره شد. به هر حال در روزهای اولیه تولد، لکه‌های قرمز اهمیت زیادی ندارند. ممکن است به علت وجود کریستالهای عادی اورات‌ها در ادرار نوزاد باشند که به صورت رنگ صورتی در پوشک ظاهر می‌‌شوند. در نوزادان دختر، خالهای خونی چند هفته اول تولد ممکن است ترشحات خون‌آلود واژن باشد که بر اثر هورمونهای مادر ایجاد شده‌اند.
مراقبت از آلت تناسلی
در صورت ختنه شدن نوزاد پسر، در چهار روز اول آلت را به هیچ‌وجه تمیز نکنید. بعد از آن با پنبه مرطوب آن را تمیز و سپس با یک پوشک پارچه‌ای با ملایمت خشک کنید. احتمالاً بیمارستان یک لوله وازلین در اختیار شما قرار داده است. در چهار روز اول بعد از ختنه با هربار تعویض پوشک، مقداری از آن را روی یک پد گاز فشرده به صورت کلاهکی روی نوک آلت قرار دهید. این عمل از چسبیدن آن به پوشک جلوگیری میکند.
چند روز بعد ممکن است شاهد ترشح زرد رنگی باشید که پوسته‌ای تشکیل می‌‌دهد. این ترشح و چند خال خونی عادی است، ولی چنانچه از خود آلت خون ترشح می‌‌شود، با پزشکتان تماس بگیرید.
در صورت ختنه نشدن، پوست روی آلت را برای نظافت پس نزنید، در صورت وارد آوردن فشار، ممکن است زخم شود، استحمام عادی آن را تمیز نگه می‌‌دارد.
مراقبت از ناف و بندناف
ناف و بندناف نوزاد تا زمان خشک شدن و جدا شدن، به مراقبتهای ویژه‌ای نیاز دارد. این مرحله معمولاً دو و گاهی حتی تا پنج هفته به طول می‌‌انجامد، زیرا احتمال عفونی شدن آن وجود دارد. به منظور پیشگیری از عفونت، ناف را خشک نگه‌دارید و تا حد امکان در معرض هوا قرار دهید. این بدان معنا نیست که تا زمان افتادن بندناف، نباید نوزاد را حمام کنید؛ بلکه ناحیه روی بندناف نباید تا زمان خشک شدن کاملاً پوشانده شود.
برای خشک کردن آن بعد از استحمام نوزاد می‌‌توانید از مو خشک‌کن استفاده کنید (در این مورد پزشکان متخصص کودک نظرات متفاوتی دارند؛ با پزشک خود صحبت کنید). در صورت مشاهده قرمزی یا چرک و عفونت، کودک را استحمام نکنید و با پزشک خود تماس بگیرید.
احتمالاً به شما پیشنهاد می‌‌شود گوش پاک کنی را به الکل آغشته سازید و چندین بار در روز اطراف پایه ناف و بندناف را تمیز کنید. این کار هم باکتریها را از بین می‌‌برد و هم موجب خشکی بندناف می‌‌شود. (اگر چه مطالعات اخیر نشان داده است که آب نیز همین کار را انجام می‌‌دهد، اما پزشکتان ممکن است الکل را توصیه کند).
عصاره نارون (هامایلیس)، یک ماده قابض، یکی از جایگزینهای مناسب الکل است؛ یا کمپرسی از دم کرده برگ خشک گیاه گوش خر که آرام بخش است و التیام زخم را تسریع میکند؛ یا برگهای پودر شده رزماری، برای پیشگیری از عفونت بیخ پایه بندناف.
همراه با افتادن بندناف ممکن است چند قطره‌ای خون مشاهده شود. این امر و نیز ترشح مختصر ماده‌ای زردرنگ، طبیعی است. قرمزی پوست در اطراف ناف یا ترشح چرک غیرعادی است در صورت مشاهده هر یک از این موارد، فوراً با پزشکتان تماس بگیرید.
درباره نویسنده: کلیدهای مراقبت از نوزاد, از تولد تا یک سالگی
مشاهده نسخه کامل کتاب
