بعد از برگشتن از بیمارستان و در همان روزهای ابتدایی، یکی از چالشی ترین موضوعات برای پدر و مادرها، مسئله خواب نوزاد است. در این نوشته به خواب نوزاد، روشهای صحیح خواباندن نوزاد و اهمیت خواب کافی برای مادر و کودک میپردازیم.
بحثهایی درباره خواب نوزاد
زمانی که در خیابان قدم می‌‌زنید و کالسکه فرزندتان را می‌‌رانید و به سایر مادران برخورد و با آنان صحبت می‌‌کنید، علاقه‌ای ندارید که بدانید آنها به تازگی چه کتابی خوانده یا چه فیلم سینمایی را تماشا کرده‌اند، بلکه میل دارید بدانید که کودکشان چند ساعت می‌‌خوابد.
وضعیت خوابیدن نوزاد
شما تا به حال از طریق بروشورها اطلاعات فراوانی در باره خواب به دست آورده‌اید. بنابراین من دیگر در این مورد توضیحی نخواهم داد. در هر صورت، تکرار توصیه‌های آکادمی امریکایی متخصصان کودکان(AAP)در مورد به پشت خواباندن کودکان سالم اهمیت فراوانی دارد؛ زیرا تحقیقات جدید نشان داده است که خواباندن کودک به پشت با کاهش سندرم مرگ ناگهانی نوزاد(SIDS)ارتباط دارد. بنابراین نوزاد خود را فقط به پشت بخوابانید؛ بعد از خواباندن به پشت، بهترین حالت برای نوزادان، خواباندن آنان به پهلوست.
Plagiocephaly
در ابتدا
هنگامی که نوزاد را از بیمارستان به خانه می‌‌آورید، به طور متوسط روزانه پانزده ساعت و معمولاً به صورت منقطع در طول روز و شب می‌‌خوابد. (توجه: نوزاد ممکن است تقریباً همیشه خواب باشد یا میزان خواب او به یازده ساعت یا کمتر تقلیل یابد).
نوزاد ممکن است در ساعت ۲ صبح کاملاً هشیار باشد و حتی تا ساعت ۴ صبح اشتیاقی برای خوابیدن نداشته باشد. این جابه‌جایی روز و شب برای نوزاد غیرعادی نیست. در زمان بارداری، جنین احتمالاً مدت زیادی در طول روز، به علت تکان خوردن بر اثر راه رفتن و حرکت کردن شما خوابیده است و سپس به محض دراز کشیدن شما در شب، او بیدار و فعال می‌‌شده است.
یافتن یک ریتم در خواب نوزاد
می‌‌توانید به نوزادتان بیاموزید که بیداری در روز بسیار جالب توجه‌تر از بیداری در شب است. برای نوزادانی که در اتاق نوزادان بوده‌اند، روز و شب تفاوت کمی با هم داشته است. لامپها همیشه روشن بوده و نوزادان گریه می‌‌کرده‌اند و افراد بیست و چهار ساعت آنجا تردد داشته‌اند.
در منزل، شما می‌‌توانید روز و شب را از هم تفکیک کنید. سعی کنید در بعدازظهر، هر دو ساعت یک بار، نوزاد را از خواب بیدار کنید و هر گاه در طول روز بیدار است، اوقات خوبی برای او فراهم سازید. با او صحبت کنید، اسباب‌بازیهای نوزاد را بیرون بیاورید، او را برای شنیدن صدای پرندگان از منزل بیرون ببرید یا به ملاقات‌کنندگان نشان دهید.
در شب با نوزاد زیاد صحبت نکنید؛ جز یک لامپ چیزی در منزل روشن نکنید و با او بازی نکنید. حتی پوشک او را عوض نکنید، مگر اینکه کثیف یا بسیار خیس شده باشد. دیر یا زود، اغلب نوزادان طولانی‌‌ترین دوره خواب خود – چهار یا پنج ساعت متوالی – را در طول شب خواهند داشت. (البته احتمالاً لحظه‌ای که نوزادتان به خواب می‌‌رود شما به رختخواب نخواهید رفت. بنابر این باز هم خواب کافی نخواهید داشت).
در پایان سومین ماه زندگی، نوزاد باید بخش عمده‌ای از زمان خوابش را در شب سپری کند. (اما متأسفانه هنوز این‌طور نیست. دوره خواب او هنوز این‌قدر طولانی نیست که شما احساس کنید به اندازه کافی خوابیده‌اید).
اختلال خواب نوزاد
بعد از سه‌ماهگی، اختلال خواب آثار خود را بر شما نشان خواهد داد و با خود خواهید اندیشید که آیا هرگز نوزادتان شب‌ها را کامل خواهد خوابید. اثر اختلال خواب بیش از خسته بودن است؛ ضمن اینکه شما متوجه واکنش تأخیری، شلختگی و تاری دید در خود خواهید شد. ممکن است بسیار فرسوده‌تر و بی‌‌رمق‌تر از آن باشید که متوجه اختلال در استدلال و قضاوت،بی‌‌توجهی و بی‌‌علاقگی، آشفتگی و اضطراب و افزایش حساسیت به درد در خود شوید.
علاوه بر فراموشکار بودن، سردرگمی و زودخشمی و تحریک‌پذیری فزاینده، شما جداً به مادرانی که نوزادانشان از ۷ شب تا ۷ صبح می‌‌خوابند حسادت خواهید کرد (چنین افرادی را خواهید دید) و به این فکر خواهید افتاد که اِشکال روش‌تان در کجاست.
اشتباهی در کار شما نیست، بلکه فرزندان آنها خوابیدن را دوست دارند. اگر خودِ شما چنین مادری باشید، به مطالعه بقیه مطالب این بخش ازمقاله نیازی ندارید. بنابر این باید انرژی خود را برای چالش بعدی که فرزندتان پیش خواهد آورد ذخیره کنید.
برای من، عدد مبارک و نیکو، پنج است. چنانچه پنج ساعت خواب متوالی و چند ساعت خواب منقطع داشته باشم، از نظر روانی فردِ به‌نسبت معقولی خواهم بود. در چنین شرایطی می‌‌توانم محل قرار دادن کلید خودروام را به خاطر بیاورم، بدون سکندری خوردن راه بروم و در یک گفت‌وگوی منطقی شرکت کنم.
اما چند هفته‌ای بدون آن پنج ساعت خواب متوالی کافی است تا مشکلات من شروع شوند. زمانی که دخترم نوزاد بسیار کم‌خوابی بود، روزی بعد از حمام پسر چهارساله‌ام و خشک کردن بدن او، به سختی سعی می‌‌کردم تا یک پوشک سایز ۱ را دور کمر او محکم کنم و از اینکه این پوشک جفت‌وجور نمی‌‌شد، بسیار ناراحت شده بودم. نمی‌‌دانم چرا در این بین پسرم کاملاً ساکت و آرام مانده بود. آیا بر اثر شوک سکوت کرده بود یا می‌‌ترسید که اگر بخواهد از این کار منصرفم کند، به کار واقعاً بدتری دست بزنم؟
بنابر این، مسئله میزان خواب نوزاد نیست! پرسش این است که به عنوان مادر و برای انجام وظایف مادری آیا به اندازه کافی می‌‌خوابید و چند ساعت خواب متوالی دارید؟ فقط خود شما می‌‌دانید که چند ساعت خواب «کافی» است و چطور می‌‌توانید آن را به دست آورید.
چنانچه به صورت خطرناکی دچار اختلال خواب هستید و نوزادتان از پستانک تغذیه می‌‌شود، گاهی سعی کنید به‌تنهایی روی مبل یا در محل مشابه دیگری بخوابید و همسرتان وظایف شبانه مراقبت از نوزاد را انجام دهد. یک شب خواب و استراحت کافی می‌‌تواند تفاوت مثبتی در شما ایجاد کند.
راهکارهایی برای خواب نوزاد
اینک، ببینیم آیا می‌‌توانیم با روشهایی نوزادانمان را به کمی خواب بیشتر واداریم؟ احتمالاً به این منظور از روشهای متفاوت و متعددی می‌‌توانیم استفاده کنیم. بعضی از این روشها برای نوزاد فعلی شما مؤثرند، ولی ممکن است برای فرزند بعدی بی‌‌اثر باشند. پاره‌ای ممکن است به نظر شما بسیار منطقی باشند، در حالی که از دید مادر دیگری احمقانه هستند.
پیش از رسیدن به برنامه‌های متفاوتی ، اجازه دهید مسائل نسبتاً مهم خواب را بررسی کنیم. شاید در جایی اهمیت یادگیری خوب خوابیدن نوزادتان و در نتیجه آن، ایجاد اتکاء به نفس در او را مطالعه کرده باشید. من شخصاً به این مسئله معتقد نیستم. فکر نمی‌‌کنم به علت اینکه در شش‌ماهگی خواب رفتن در تنهایی را به آنها یاد نداده‌ام، آنان در باره تواناییهایشان در مورد پایین رفتن از سرسره یا جدا شدن از من در اولین روز دوره پیش‌دبستانی، دارای اعتماد به نفس کمتری بوده‌اند.
شاید درجایی خوانده باشید که نوزادها اگر در تختشان تنها باشند، بهتر می‌‌خوابند؛ ولی نوزاد شما اگر تمام مدت او را در آغوش بگیرید، راحت و طولانی‌‌مدت می‌‌خوابد. در حقیقت او در چنین حالتی عالی می‌‌خوابد.
آزمایش شد، صحیح است!
علاوه بر روشهای خواب برنامه‌ریزی‌‌شده، کارهای ساده و مفید دیگری می‌‌توان انجام داد. البته مانند هر روش دیگری، این کارها برای تمام نوزادان مؤثر نیستند، اما سودمند هستند و ممکن است برای فرزندان شما کارآمد باشند.
در زمان نوزادی فرزندتان اجازه دهید او در آغوشتان به خواب فرو برود، سپس به آرامی او را در محل مخصوص قرار دهید، در حالی که تمام مدت یک دست را روی قفسه سینه‌اش قرار داده‌اید. بعد از پایین گذاشتن او، برای لحظه‌ای هر دو دست را روی بدنش قرار دهید و سپس به آرامی آنها را بردارید.
بیدار نگه‌داشتن کودک در روز، زمانی که خسته است موجب خواب بهتر او در شب نمی‌‌شود، بلکه او را بدقلق‌تر میکند. در هر صورت، تنظیم ساعت چرتهای کوتاه‌مدت آثاری دارد و خواب بعدازظهر کودک بسیار بهتر از بیدار ماندن او در تمام بعدازظهر و سپس خوابیدن در ساعت ۵ است. نگران ایجاد عادت ناخوشایند در کودک زیر سه ماه نباشید؛ اگر این روش برای شب مؤثر باشد، به اندازه کافی مفید بوده است!
هنگام خواب نوزاد، منزل شما نباید الزاماً سکوت یک کتابخانه را داشته باشد. اجازه دهید رادیو روشن باشد، ظرف و ظروف صدا کنند و زنگ در به صدا درآید. کودک به زودی خوابیدن با این سر و صداها را خواهد آموخت و شما به جای راه رفتن روی نوک انگشتان پا، قادر به یافتن و داشتن آرامش خواهید بود.
دنیای واقعی
در زندگی روزمره، مادران کتابهای بسیاری در باره خواب مطالعه می‌‌کنند، در باره آن با دوستانشان گفت‌وگو می‌‌نمایند و سپس آنچه را برایشان مؤثر است انجام می‌‌دهند. البته گاهی با هیچ‌کس در باره آن صحبت نمی‌‌کنند؛ زیرا از رعایت نکردن قوانین احساس شرمندگی و تقصیر می‌‌نمایند.
مادری که در پارک ملاقات می‌‌کنید به شما می‌‌گوید: «نوزادم حتماً تمام شب را می‌‌خوابد»، ولی نمی‌‌گوید که از نظر او «تمام شب» از ساعت ۱۲ تا ۴ نیمه‌شب است.
آماده کردن نوزاد برای خواب
در حالی که متخصصان خواب ممکن است به مادرانی که در فروشگاههای بزرگ، چرخ خریدشان را از لوازم کمک خواب از ویبراتورهای (لرزاننده‌های) خودکار تخت نوزاد تا نوارهای صوتی صداهای اقیانوس انباشته‌اند، بخندند، بعضی از مادران ادعا می‌‌کنند که این محصولات مؤثر بوده‌اند.
حرکت معمولاً مؤثر است، بنابر این دنبال وسیله‌ای باشید که کودک را بجنباند یا حرکت ریز جهشی داشته باشد. علاوه بر استفاده از یک صندلی جنبان یا سبد آویخته مخصوص بچه، می‌‌توانید در حالی که روی توپ مخصوص ورزشی نشسته‌اید کودک را در آغوش بگیرید. نشستن روی این توپ و حرکت مختصری روی آن علاوه بر اینکه موجب استراحت شماست، بر قدم زدن در اتاق برای خواب کردن کودک ارجح است.
اگر روش بدون استفاده از دست مورد نظر شما باشد، یک تاب کوکی یا صندلی لرزنده و جهنده، کودک را آرام به خواب فرو می‌‌برد. در ضمن آشپزی او را در آشپزخانه قرار دهید یا صندلیش را روی ماشین لباسشویی بگذارید (اما هرگز او را بدون نظارت رها نکنید). زمزمه زیرلبی مداوم ممکن است برای نوزادتان مؤثر باشد. دستگاه ضبطصوت خودکاری تهیه و نوارهای لالایی یا آهنگهای آرام‌بخش مورد علاقه‌تان را برای کودک پخش کنید.
در صورتی که هیچ‌یک از این روشها موفقیت‌آمیز نبود، می‌‌توان از خودرو استفاده کرد. مجموعه سرعت‌گیرهای بالا و پایین‌برنده، حرکت ریز و یکنواخت خودرو و صدای کارکرد موتور آن، بسیار مؤثر خواهد بود. شاید بسیار غیرعملی و یا به نظر شما آرام‌بخش باشد، ولی مسیر مورد علاقه من برای رانندگی و خواباندن نوزادم، رفتن به کنار دریا بود که در آنجا خودرو را رو به امواج پارک می‌‌کردم و سپس از مطالعه کتابی لذت می‌‌بردم.
درباره نویسنده: کلیدهای مراقبت از نوزاد, از تولد تا یک سالگی
مشاهده نسخه کامل کتاب
